In een eerder stadium kwam het applaus bij een klassiek concert al eens ter sprake, en ook de Volkskrant besteedde er onlangs uitgebreid aandacht aan, al ging dat meer over de staande ovatie.
Er hebben door de jaren en eeuwen heen veel veranderingen plaatsgehad, niet alleen wat het klappen betreft maar ook qua gedragscodes of luistergewoontes. Lang geleden was het bijwonen van een concert ook zeker een sociale aangelegenheid (kijk mij, ik ben er ook), waarbij stiltes in de zaal eerder uitzondering dan regel waren en mensen zich soms zelfs aangespoord voelden om mee te zingen of te bewegen.

Wat ben ik blij dat ik daar niet bij was, dan had ik niet zo van de muziek kunnen genieten als nu en bovendien had ik dan -bij gebrek aan hygiëne- net zo uit mijn bek of waar dan ook gestonken, maar dat even terzijde.

Uiteraard is het applaus een teken van bewondering en dankbaarheid voor de muzikale prestaties op het podium, ikzelf klap trouwens ook voor de componist. En als men erin slaagt iets moois te maken van een oninteressant stuk klap ik in facto uitsluitend voor de musici; welke stukken dat zijn is mijn geheim. Maar dat men bij elk concert opveert voor een staand applaus voelt soms heel ongemakkelijk, zeker als je niet mee wilt doen, want je bent dan ondankbaar, onbeleefd of een zuurpruim; het zij zo.

Mijn bezwaar is vooral dat voor iederéén een staande ovatie is weggelegd, echte kwaliteitsverschillen doen er kennelijk niet toe. En door heel lang te klappen dwingt de zaal ook nog een toegift af van de artiest en het is maar de vraag welke de meerwaarde is van een extra lied na die twintig uit Die schöne Müllerin van Schubert. Ik heb meerdere keren meegemaakt dat een concert ontaardde in een ‘the best of’ medley.

Dat het ook anders kan bleek onlangs na afloop van Mahler 9 door het Budapest Festival Orchestra, het applaus liet zeker een minuut op zich wachten, ook al stonden de armen van dirigent Fischer al in de parkeermodus. Geweldig! En toch zegt de zuurpruim in mij dat zelfs die algehele bijval niet had gehoeven, Mahler namelijk ‘sterft hier’. Moet je daar voor klappen?