Breekijzer Beethoven

Iedereen blij, een herdenkingsjaar, alle lof voor Beethoven, 250 jaar na zijn geboorte in Bonn. Mijn persoonlijke tip: maak een selectie, anders hebt u er aan het eind van dit jaar meer dan genoeg van, als u het al zo lang trekt.

Zoveel aandacht in de media werkt op mij net zo averechts als die overkill aan reclames voor, op, onder, tussen en na alle programma’s, inclusief die ons-kent-ons vraaggesprekken waarin de auteur uitgebreid en gratis reclame mag maken voor zijn nieuwe boek (morgen in de winkel) of de regisseur zijn film of documentaire komt aanprijzen (vanaf morgen te zien op…).

Dus haast is geboden voordat Angela de Jong ons komt uitleggen hoe we naar Beethoven moeten luisteren.

Beethoven was een sleutelfiguur in de muziekgeschiedenis, met als voornaamste drijfveer zichzelf te willen en kunnen zijn. Meer dan de bravere Haydn en Mozart verleende hij de muziek extra vuurwerk, innigheid en grilligheid, er kwam een eind –althans toen- aan het luie luisteren. Tempo, dynamiek, karakter, ritme en emotie werden aangescherpt. De compositie gaf plots een beter beeld van de schepper, die last had van overgevoelige of juist agressieve buien, soms tegemoetkwam aan de heersende smaak, dan weer luid op de barricade stond te schreeuwen. Beethoven dook de diepte in.

Hij was de man die vond dat hij zojuist de mooiste opera aller tijden had gemaakt, maar ook degene die bij de première van Wellington’s Sieg gezegd schijnt te hebben: Is die onzin van mij?

Dat heb ik bij DWDD nog nooit iemand horen zeggen.